Umowa powiernictwa udziałów jest nienazwaną umową jednak dopuszczalną na gruncie Kodeksu cywilnego, którą kształtują postanowienia o swobodzie zawierania umów, zlecenia czy też świadczenia usług. Nie jest ona zbyt popularna jednak ma swoje zalety i coraz częściej jest stosowana w obrocie.
W ramach umowy powiernictwa udziałów, Powiernik na zlecenie Powierzającego nabywa we własnym imieniu lecz na rzecz Powierzającego udziały / akcje w określonej spółce kapitałowej na warunkach określonych w umowie. Co oznacza, że Powiernik występuje jako faktyczny wspólnik / akcjonariusz w umowie spółki / statucie czy też aktach rejestrowych zapewniając pełną anonimowość Powierzającemu.
Powiernik obowiązany jest do osobistego i starannego działania zgodnie z umową powiernictwa udziałów oraz ewentualnymi wytycznymi Powierzającego. Nie ma przeszkód, aby w umowie określone były obowiązki związane z przedmiotem umowy jak np. w zakresie wykonywania prawa głosu, udzielenia pełnomocnictwa Powierzającemu do udziału w Zgromadzeniach i wykonywania prawa głosu, obrotu udziałami czy też wypłaty dywidendy otrzymanej od spółki Powierzającemu. Powierzający natomiast zobowiązuje się do pokrycia wszelkich kosztów związanych z nabyciem udziałów / akcji czy też wynikających z realizacji postanowień umowy / statutu (np. wynikłych z uchwalonych dopłat), samodzielnie regulować wszelkie podatki oraz wynagrodzenie należne Powiernikowi.
Przy sporządzaniu umowy należy zwrócić szczególną uwagę na zabezpieczenie interesów Powierzającego. Wśród najczęściej stosowanych można wskazać:
– kary umowne na wypadek naruszenia postanowień umowy przez Powiernika,
– udzielenie nieodwołalnego oraz szerokiego pełnomocnictwa dla Powierzającego,
– klauzula poufności,
– klauzula wykupu udziałów przez Powierzającego połączona ze złożeniem nieodwołalnej oferty zbycia udziałów/akcji w spółce przez Powiernika w formie aktu notarialnego,
– zabezpieczenie interesów Powierzającego wekslem albo oświadczenie o poddaniu się egzekucji z aktu notarialnego (art. 777 Kodeksu postępowania cywilnego).
Kto jest beneficjentem rzeczywistym – Powiernik a może Powierzający?
Zaznaczam, iż nie ma jednoznacznej odpowiedzi na powyżej wskazane pytanie.
Powiernik może zostać uznany za beneficjenta rzeczywistego spółki zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Niemniej jednak każdorazowo przez udzieleniem odpowiedzi należy dokonać analizy umowy powiernictwa, gdyż od jej zapisów będzie zależeć komu przysługuje status beneficjenta rzeczywistego. Pamiętajmy, że zgodnie z ustawą jako beneficjenta rzeczywistego „rozumie się przez to każdą osobę fizyczną sprawującą bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub każdą osobę fizyczną, w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna”.
Jeśli zainteresował Cię ten temat zapraszamy do kontaktu.
RYBOXX DESIGN - Robert Ryba