Umorzony kredyt w CHF – czy w 2025 r. nadal nie będzie podatku?

W wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt rozporządzenia przedłużającego obowiązywanie rozporządzenia z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Przypomnijmy, że na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r.  zarządzono zaniechanie poboru:

• podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów (przychodów) osób fizycznych z tytułu:
• wierzytelności umorzonych osobie fizycznej z tytułu kredytu mieszkaniowego, lub
• świadczeń otrzymanych przez osobę fizyczną z tytułu kredytu mieszkaniowego
• udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do
• waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego
• oprocentowania;
• podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu odpowiadającego równowartości umorzonych kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, od tej części kapitału, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych

Rozporządzenia z 2022 r., początkowo obowiązywało na rok 2023, a następnie zostało przedłużone do końca 2024 roku.

Obecnie zakończenie obowiązywania rozporządzenia 31 grudnia 2024 r. wywoływałoby szereg istotnych, negatywnych finansowo konsekwencji dla kredytobiorców.

Po stronie osób, którym bank umorzył (w całości lub w części) wierzytelność z tytułu kredytu mieszkaniowego, powstałby obowiązek rozpoznania przychodu z tego tytułu. Kwotą przychodu byłaby wówczas kwota umorzonego zobowiązania kredytowego wraz z wymagalnymi odsetkami. Przychód ten podlegałby opodatkowaniu według skali podatkowej, tj. 12% lub 32%.

Analogicznie, w odniesieniu do ujemnego oprocentowania, w sytuacji zapłaty kredytu poniżej istniejącego zobowiązania (należności głównej), powstaje przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej.

Dodatkowe obowiązki powstałyby również po stronie banków, które musiałyby sporządzać i przesyłać klientom oraz urzędom skarbowym informacje PIT-11 (informacja o wysokości przychodów uzyskanych w roku podatkowym).

W konsekwencji, podatnik (ex-kredytobiorca) zobowiązany byłby do uwzględnienia takiego przychodu w rocznym zeznaniu podatkowym, a następnie do obliczenia i zapłaty podatku od łącznej sumy dochodów osiągniętych w danym roku (z uwzględnieniem przychodu z tytułu umorzonego kredytu). 

Jak wynika z uzasadnienia opublikowanego projektu rozporządzenia zmieniającego, rząd wyszedł z założenia, że skoro kredytobiorcy mieli trudności w bieżącym spłacaniu kredytu, to tym bardziej problematyczne może być dla nich zapłacenie podatku należnego z tytułu przysporzenia majątkowego w postaci umorzenia tych zobowiązań.

Projektodawca wziął też pod uwagę fakt, że wielu kredytobiorców prowadzi postępowania przeciwko bankom, zarzucając nieważność umów kredytów hipotecznych denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z czym opodatkowanie kwot otrzymywanych przez nich od banków w ramach rozliczenia umów uznawanych za nieważne, byłoby czymś niewłaściwym.

W związku z tym Ministerstwo Finansów planuje przedłużenie zaniechania poboru podatku dochodowego od przychodów z tytułu kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego oraz świadczeń otrzymanych w związku z ujemnym oprocentowaniem, o kolejne 2 lata, tj. do 31 grudnia 2026 r.

Projekt znajduje się obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych.