loader image

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE w sprawie C-260/18 Dziubak

Kolejne pozytywne rozstrzygnięcie. Opinia Rzecznika Generalnego TSUE korzystna dla frankowiczów.

W dniu 14 maja 2019 rRzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie zainicjowanej przez Sąd Okręgowy w Warszawie, w związku ze złożonym pytaniem prejudycjalnym (sprawa C- 260/18). Opinia ta, przez niektórych zwana preludium do wyroku TSUE, ma niewątpliwie pozytywny wydźwięk dla kredytobiorców i dobrze rokuje na przyszłość. Jest ona cenną wskazówką dla orzekającego składu i w całości koresponduje z naszym stanowiskiem procesowym.

W opinii Rzecznika (z czym w całości należy się zgodzić) prawo UE sprzeciwia się uzupełnianiu luk w umowach kredytowych, powstałych wskutek uznania danych postanowień za niedozwolone postanowienia umowne. Artykuł 1 ust. 2 i art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG stoją na przeszkodzie temu, aby sąd krajowy uzupełnił luki w umowie w drodze odwołania się do przepisów prawa krajowego o charakterze ogólnym, które przewidują, że treść czynności prawnej jest uzupełniana przez skutki wynikające z zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów, i które nie są zatem przepisami o charakterze dyspozytywnym. W takim przypadku włączenie postanowienia umownego odzwierciedlającego te ogólne przepisy spowodowałoby twórczą interwencję, mogącą wpłynąć na równowagę interesów zamierzoną przez strony, powodując nadmierne ograniczenie swobody zawierania umów. Jak wynika z powyższego niedopuszczalne jest wprowadzanie przez sąd krajowy do umów np. średniego kursu NBP.

Co równie istotne i do czego przekonujemy sędziów orzekających w sprawach tzw. frankowych to okoliczność że, konsekwencją niedozwolonego charakteru postanowień umownych odnoszących się do „różnicy kursowej” (inaczej: klauzula indeksacyjna, waloryzacyjna, przeliczeniowa) jest to, że umowa kredytowa (podlegająca niższej stopie procentowej odpowiedniej dla franka szwajcarskiego – LIBOR) jest w walucie polskiej i realizowana jest bez mechanizmu indeksacji, a zatem taki kredyt należy traktować jako kredyt w PLN z zastosowaniem oprocentowania opartego o stopę LIBOR.

Sąd krajowy zobowiązany jest także określić moment, w którym należy dokonać oceny skutków stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku, mając na uwadze (w braku wyraźnych wskazówek ustawowych) że interes konsumenta to interes istniejący w momencie orzekania. Wola konsumenta, który uznaje, że stwierdzenie nieważności umowy w całości nie jest dla niego niekorzystne jest przy tym dla sądu wiążąca. Dyrektywa 93/13/EWG sprzeciwia się, w przypadku braku wyraźnej woli w tym zakresie ze strony samego konsumenta, utrzymaniu w mocy nieuczciwych warunków umownych, które w chwili rozstrzygnięcia sporu są obiektywnie korzystne dla konsumenta. Innymi słowy, sąd (wbrew oczekiwaniom konsumenta) nie może samodzielnie uznać że upadek umowy w całości jest dla niego niekorzystny. Wola kredytobiorcy ma przy tym kluczowe znaczenie. W tym zakresie, analogiczne stanowisko zajął polski rząd, który w złożonej w sprawie opinii również wskazał, że to konsument ostatecznie podejmuje decyzje co jest dla niego w danej chwili najkorzystniejsze.

Jaki jest skutek i moc analizowanej opinii? Jak było sygnalizowane na wstępie, jest to nader istotna wskazówka, wręcz propozycja konkretnych odpowiedzi na pytania z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonym przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Mimo że Trybunał jest przy wydawaniu orzeczenia niezawisły i opinia ma jedynie walor pomocniczy, biorąc pod uwagę dotychczasowe i ugruntowane orzecznictwo ETS nie sposób wyobrazić sobie innego rozstrzygnięcia jak tylko korespondujące z zaproponowanym przez Rzecznika Generalnego, co jest zgodne z oczekiwaniami kredytobiorców.

Pełna treść opinii dostępna na stronie InfoCuria – Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości

Wiktor Budzewski

Wiktor Budzewski

Partner zarządzający | Adwokat
poznaj mnie
Marta Chęcińska

Marta Chęcińska

Counsel | Adwokat

Najnowsze wpisy

Przedawnienie roszczeń frankowiczów

W 9 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która zmieniła m.i (...)

więcej